Ben van der Plas is verbeteraar én pianostemmer. Wonderlijke combinatie? Niet voor Ben. Een goed gestemd instrument is cruciaal voor een pianist om de mooiste muziek te kunnen maken. Dat is eigenlijk niet anders bij organisaties die optimaal willen presteren.

Ben, hoe kom je uit op deze combinatie?

“Ik was al zo lang bezig met het verbeteren van organisaties en fabrieken, dat ik zes jaar geleden toe was aan een nieuwe stap. Ik besloot mijn passie te volgen en pianostemmer te worden. Echter, mijn oude passie liet mij niet los. Nu werk ik met veel plezier parttime als business consultant bij KSL Solutions en ben ik parttime pianostemmer bij bengoedgestemd.nl.

Er zijn treffende gelijkenissen in mijn werk. Je ziet dat een mooi eindproduct niet zomaar tot stand komt. Zo kan de pianist of de directie niet optimaal presteren als het instrument niet goed gestemd is. Maar andersom geldt ook: het instrument kan perfect gestemd zijn, maar wanneer hij niet goed bespeeld wordt, klinkt de muziek alsnog niet – en dan loopt het publiek weg. Optimaal presteren doe je alleen in samenhang.”

Een optimaal eindproduct maak je net als de mooiste muziek: alleen met een goed gestemd instrument en een vaardige pianist.

Hoe ben je gestart met continu verbeteren?

“Mijn eerste baan was bij Philips in de productie. Philips liep als organisatie altijd voorop. In een tijd waarin verbeteren nog absoluut niet vanzelfsprekend was, gebruikten wij al verbetertechnieken die tegenwoordig volop ingezet worden. Ze waren nog niet volledig doorontwikkeld, maar de aanzet was er.

Wat Philips toen al heel goed deed, was iedereen betrekken in het proces. Te vaak is verbeteren iets wat in afdelingen of directiekamers wordt opgestart. Zo niet bij Philips. Als productiemanager mocht ik maandelijks bij de directie mijn resultaten laten zien. Hoe staat het met de kostenreductie hier, welke aantallen heb je geproduceerd daar: maandelijks bespraken wij waar we stonden, wat we gedaan hadden en waar we naartoe wilden. Een enorm effectieve aanpak om te blijven verbeteren.

Wat Philips in de begindagen al heel goed deed, was iedereen betrekken in het proces.

Ook heel effectief waren de verbetercompetities die op wereldwijde schaal door Philips werden gehouden. Elk verbeterteam kon zich inschrijven en mocht zijn resultaten presenteren. Wij kwamen met ons team één keer tot de wereldwijde finale en ik herinner me hoe motiverend dat was.”

Het zaadje werd geplant bij Philips. Hoe ben je verder gegaan bij andere organisaties?

“Het verbeter-gen zat toen zeker in mijn bloed. Ik heb andere organisaties meegenomen in het idee dat het altijd beter kan. Daar gebruik ik allerlei verbetertechnieken voor, zoals WCM, TQM, LEAN en TPM. Waar nodig met behulp van opleiding en coaching.

Alleen met een werkelijke cultuurverandering kun je autonoom blijven verbeteren. Zeker als consultant moet je in het oog houden: ik ga zo weer weg, heeft de organisatie dan de tools om het verbeteren vol te houden? Daar ligt vaak het grootste risico, dat het proces na verloop van tijd weer wegzakt.”

Hoe komt dat?

“Iemand moet de rol van stimulator op zich blijven nemen. De directie moet aan de touwtjes blijven trekken. Doe je dat niet, dan stopt de productiemanager ermee. En de medewerker vindt het vaak toch al niet prettig om met iets anders dan produceren bezig te zijn dus die stopt er ook mee. Voor je het weet ben je dan weer terug bij af.”

Hoe stimuleer jij de mensen om door te blijven gaan?

“Resultaten werken gewoon het beste. Als mensen weten wat het ze gaat opleveren, als ze begrijpen dat het anders, sneller, slimmer kan, dan wordt het leuk.

Dat doe je niet door mensen te vertellen hoe ze hun werk moeten doen, dat weten ze zelf beter. Maar als je met metingen kunt laten zien waar het rood is en zij weten het groen te maken, dan kom je samen ergens. Meten, targets stellen, oplossingen aandragen op alle niveaus: dan ben je samen bezig aan een continu verbeterproces.”

Als mensen begrijpen dat het anders, sneller, slimmer kan, dan wordt het leuk.

Hoe zet je dat proces in werking?

“Ik begin altijd met 5S. Organiseren, structureren. Vervolgens gaan we de grootste verliezen boven tafel halen. Ja, dat weten ze wel, wat die zijn, hoor ik dan. Maar we gaan het toch meten. Vaak blijken de verliezen heel ergens anders te zitten of veel kleiner of groter te zijn dan gedacht. Dat zijn echt eye openers.

Het is daarbij belangrijk dat iedereen snapt wat OEE is. Hoe wordt het berekend en wat kan ik met dat cijfer? En hoe zou ik nu een verlies moeten voorkomen terwijl ik de hele dag nuttig bezig ben in het productieproces? OEE laat zien hoeveel het scheelt als je bijvoorbeeld 10 minuten weet in te lopen in bepaalde stappen van je proces. Dat motiveert enorm om het anders te doen.”

Hoe helpt Cierpa Software daarbij?

“Met software als Cierpa OEE heb je altijd inzicht en kun je snel schakelen. Je kent altijd de stand van zaken van vorige week maar ook van vandaag. Is er een incident? Dan kun je meteen aan slag met oplossingen. Die je weer heel makkelijk inplant met Cierpa Kaizen. Je hoeft niet bang te zijn dat je iets verkeerd doet of het bijhouden van de software te veel tijd kost, want de cockpits zijn eenvoudig te bedienen.

Ook heel mooi is dat je meerdere fabrieken naast elkaar kunt leggen binnen een organisatie. Zie je dat een lijn beter presteert nu er een nieuwe machine, andere grondstof of beter onderhoudsplan is? Dan kun je die kennis meenemen naar de andere fabrieken.”

Hoe tekent jouw Philips-tijd jouw aanpak nog?

“Betrek iedereen bij het proces. Tot in detail. Luister naar de mensen en bemoei je als management niet met de oplossing. Als directie heb je de taak ervoor te zorgen dat je instrument goed gestemd is en te weten welke toetsen jij moet blijven aanslaan. Meer niet. Dan maak je samen de mooiste muziek.”